Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Rehberi: Ne
Zaman, Ne, Nasıl?
Bebeğinizin ilk 6
ayı boyunca anne sütü veya mama ile beslenmesi en ideal beslenme şeklidir. 6. aydan sonra ise
bebeğinizin gelişimi ve besin ihtiyacı artar. Bu nedenle ek gıdaya geçiş zamanı gelmiştir. Bu
rehberde, bebek ek gıdaya geçiş hakkında
bilmeniz gerekenleri, ne zaman ve nasıl başlamanız gerektiği ile ilgili önemli bilgiler
bulabilirsiniz.
Bebeğiniz Ek Gıdaya Hazır mı?
Bebeğinizin ek
gıdaya hazır olduğunu gösteren bazı işaretler şunlardır:
- Başını dik
tutabilir ve desteksiz oturabilir.
- Göz teması
kurabilir ve size gülümseyebilir.
- Dilini
uzatabilir ve yutma refleksi güçlüdür.
- Katı gıdalara
ilgi gösterir ve ağzına koyduğu yiyecekleri tükürmez.
- Günde en az 6-7
kez emzirir veya 4-5 kez mama verirsiniz.
Ek Gıdaya Başlama Zamanı
Dünya Sağlık Örgütü
(DSÖ) ve Türk Pediatri Kurumu (TPK), bebeklerin 6. aydan
sonra ek gıdaya başlamasını önermektedir. Bebeğinizin bu işaretleri göstermesi
ve doktorunuzun da onayı ile 6. aydan sonra ek gıdaya geçiş yapabilirsiniz.
Ek Gıdaya Nasıl Başlamalı?
- Tek bir besinle başlayın ve 3-5 gün boyunca aynı
besini verin. Bebeğinizde herhangi bir alerjik reaksiyon olup olmadığını gözlemleyin.
- Püre kıvamında başlayın ve zamanla kıvamı
kademeli olarak katılaştırın.
- Bebeğinize her öğünde farklı bir besin verin.
- Bebeğinizin doyduğunu gösteren işaretleri takip
edin. İştahı azaldığında veya ağzını kapattığında beslemeyi bırakın.
- Bebeğinizi zorlamayın. Bebeğiniz yeni bir besini
ilk seferde reddedebilir. Bu durumda pes etmeyin ve birkaç gün sonra tekrar deneyin.
- Bebeğinize şeker, tuz ve baharat eklemeyin.
- Bebeğinizin besinlerini taze ve ev yapımı tercih
edin.
- Bebeğinize bol su verin.
Ek Gıda Tablosu
Aşağıda, 6-12 aylık
bebekler için genel bir ek gıda tablosu bulabilirsiniz. Bu tablo sadece bir rehberdir ve
bebeğinizin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir.
6-8 Ay Bebekler İçin Ek Gıda Rehberi: İlk Adımlar
Meyveler: Elma, armut, muz, avokado, kayısı, şeftali
(haşlanmış)
Sebzeler: Havuç, patates, kabak, ıspanak
(haşlanmış), brokoli (haşlanmış)
Tahıllar: Yulaf ezmesi, pirinç lapası, buğday kepeği
Yoğurt: Sade yoğurt (6. aydan sonra)
Bisküvi: Bebeklere özel bisküvi (7. aydan sonra)
Bebeğinize Meyve Vermenin En Lezzetli ve Güvenli Yolları
Bebeğiniz 6 aylık
olduğunda, ek gıdalara başlama zamanı gelmiştir. Bu heyecan verici dönemde, bebeğinizin
dünyasını yeni tatlar ve dokularla tanıştırmak ve besin ögelerini çeşitlendirmek için meyveler
önemli bir rol oynar.
Elma, armut, muz,
avokado, kayısı ve şeftali gibi yumuşak ve tatlı meyveler, bebekler için ideal ek gıda
seçenekleridir. Bu meyveler vitaminler, mineraller ve lif bakımından zengindir ve bebeğinizin
sağlıklı gelişimi için gerekli besinleri sağlar.
Bebeğinize Meyve Vermenin Yolları:
1. Püre: Meyveleri püre haline getirmek, bebeklerin
yutmasını ve sindirmesini kolaylaştırır. Püre yaparken, ilave şeker veya tatlandırıcı eklememeye
dikkat edin.
- Elma ve
Armut: Elma ve armutları kabuklarını soyduktan sonra buharda pişirin veya
haşlayın. Yumuşadıktan sonra blenderdan geçirin.
- Muz: Muzu çatalla ezip püre haline
getirebilirsiniz.
- Avokado: Avokado yumuşak bir meyvedir ve kolayca
püre haline getirilebilir.
- Kayısı ve
Şeftali: Kayısı ve şeftalileri çekirdeklerini çıkardıktan sonra buharda
pişirin veya haşlayın. Yumuşadıktan sonra blenderdan geçirin.
2. Dilimlenmiş: Bebeğinizin çiğneme becerileri
geliştikçe, meyveleri dilimlenmiş olarak da sunabilirsiniz.
- Elma ve armutları kabuklarını soyduktan sonra
ince dilimler halinde kesin.
- Muzu halka şeklinde dilimleyebilirsiniz.
- Kayısı ve şeftalileri çekirdeklerini çıkardıktan
sonra dilimleyebilirsiniz.
3. Dondurulmuş: Bebeğinize diş çıkarma döneminde
rahatlık sağlamak için meyveleri dondurarak da verebilirsiniz.
- Muz dilimlerini dondurabilirsiniz.
- Kayısı ve şeftali dilimlerini dondurabilirsiniz.
4. Smoothie: Meyveleri yoğurt veya sütle
karıştırarak smoothie hazırlayabilirsiniz.
- Elma, armut, muz ve yoğurt ile smoothie
hazırlayabilirsiniz.
- Kayısı, şeftali ve yoğurt ile smoothie
hazırlayabilirsiniz.
Bebeğinize Sebze Vermenin Yolları:
1. Püre: Sebzeleri püre haline getirmek, bebeklerin
yutmasını ve sindirmesini kolaylaştırır. Püre yaparken, ilave tuz veya baharat eklememeye dikkat
edin.
- Havuç ve
Patates: Havuç ve patatesleri buharda pişirin veya haşlayın. Yumuşadıktan
sonra blenderdan geçirin.
- Kabak: Kabağı buharda pişirin veya haşlayın.
Yumuşadıktan sonra blenderdan geçirin.
- Ispanak: Ispanağı hafifçe haşlayın ve blenderdan
geçirin.
- Brokoli: Brokoliyi küçük parçalara ayırıp
buharda pişirin veya haşlayın. Yumuşadıktan sonra blenderdan geçirin.
2. Parmak Gıda: Bebeğinizin çiğneme becerileri
geliştikçe, sebzeleri parmak gıda olarak da sunabilirsiniz.
- Havuç ve patatesleri yumuşak haşladıktan sonra
çubuk şeklinde kesebilirsiniz.
- Kabak dilimlerini haşlayabilirsiniz.
- Brokoliyi küçük parçalara ayırıp
haşlayabilirsiniz.
3. Çorba: Sebzeleri haşlayarak çorba
hazırlayabilirsiniz.
- Havuç, patates ve kabak ile çorba
hazırlayabilirsiniz.
- Ispanak ve brokoli ile çorba hazırlayabilirsiniz.
Bebeğinize Tahıl Vermenin Yolları:
1. Püre: Tahılları püre haline getirmek, bebeklerin
yutmasını ve sindirmesini kolaylaştırır. Püre yaparken, ilave şeker veya tatlandırıcı eklememeye
dikkat edin.
- Yulaf
Ezmesi: Yulaf ezmesini anne sütü veya mama ile karıştırarak püre haline
getirebilirsiniz.
- Pirinç
Lapası: Pirinç lapasını da anne sütü veya mama ile karıştırarak püre haline
getirebilirsiniz.
- Buğday
Kepeği: Buğday kepeğini yoğurt veya meyve püresi ile karıştırarak püre
haline getirebilirsiniz.
2. Kaşık Maması: Bebeğiniz kaşık kullanmaya hazır
olduğunda, tahılları kaşık maması olarak da verebilirsiniz.
- Yulaf ezmesini anne sütü veya mama ile
karıştırarak kaşık maması haline getirebilirsiniz.
- Pirinç lapasını da anne sütü veya mama ile
karıştırarak kaşık maması haline getirebilirsiniz.
- Buğday kepeğini yoğurt veya meyve püresi ile
karıştırarak kaşık maması haline getirebilirsiniz.
Bebeğinize Yoğurt Vermenin En Lezzetli ve Güvenli Yolları
Bebeğiniz 6 aylık
olduğunda, ek gıda başlama zamanı gelmiştir.
Bu heyecan verici dönemde, yoğurt da bebeğinizin beslenmesine ekleyebileceğiniz besleyici bir
gıdadır.
Bebeğinizin beslenme serüveni, her geçen ay heyecan verici yeni
lezzetlerle dolmaya devam ediyor! 6. ay itibariyle, yoğurt ve sebze
çorbası/püresi gibi ek gıdalara eklenerek, bebeğinizin lezzet dünyası genişlemeye başlıyor.
- Başlama
Zamanı: 6. ay itibariyle az miktarda başlanabilir.
- Öğün
Önerisi: Genellikle ikindi öğünü (15.30-16.00) olarak verilir.
Dikkat Edilmesi
Gerekenler:
- Ekşi ve süzme yoğurt verilmemelidir.
Bebeğiniz için ev yapımı, taze ve sade yoğurt tercih edin.
- İlk başlarda yoğurdu formül süt veya anne
sütü ile karıştırarak verebilirsiniz.
- Bebeğinizin alerjik reaksiyon gösterip
göstermediğini gözlemlemek için yoğurdu kademeli olarak verin.
Yoğurt, protein,
kalsiyum, vitaminler ve mineraller bakımından zengindir ve bebeğinizin sağlıklı gelişimi için
gerekli besinleri sağlar.
Bebeğinize Yoğurt Vermenin Yolları:
1. Sade Yoğurt: Bebeğinize sade ve ilave şeker
içermeyen yoğurt vermeniz önemlidir.
- Bebeğinize 6 ay sonra yoğurt vermeye
başlayabilirsiniz.
- Bebeğinize ilk defa yoğurt verirken, az miktarda
verin ve alerjik reaksiyonlara dikkat edin.
- Bebeğinize yoğurt kaşıkla veya parmaklarınızla
yedirebilirsiniz.
2. Yoğurt Püresi: Bebeğinizin çiğneme becerileri
geliştikçe, yoğurdu meyve veya sebze püresi ile karıştırarak püre haline getirebilirsiniz.
- Muz, armut veya avokado gibi meyvelerle yoğurt
püresi hazırlayabilirsiniz.
- Kabak, patates veya havuç gibi sebzelerle yoğurt
püresi hazırlayabilirsiniz.
Bebeğinize Bebeklere Özel Bisküvi Vermenin Yolları:
1. Parmak Gıda: Bebeğinizin çiğneme becerileri
geliştikçe, bebeklere özel bisküvileri parmak gıda olarak sunabilirsiniz.
- Bebeğinize bisküvi verirken, boğulma riskine
karşı yanında olun.
- Bebeğinize bisküviyi küçük parçalara ayırın.
9-11 Ay Bebekler İçin Ek Gıda Çeşitliliği: Yeni Lezzetler
- Meyveler: Çilek (haşlanmış), üzüm (çekirdeksiz
ve dörde bölünmüş), kivi (haşlanmış), mandalina (dilimlenmiş)
- Sebzeler: Domates, salatalık, bezelye
(haşlanmış), mercimek (haşlanmış)
- Tahıllar: Bulgur, makarna (küçük parçalara
bölünmüş)
- Et ve
Balık: Tavuk eti (haşlanmış ve didiklenmiş), hindi eti (haşlanmış ve
didiklenmiş), somon balığı (haşlanmış ve ayıklanmış)
- Yumurta: Sarısı (haşlanmış ve püre haline
getirilmiş) (10. aydan sonra)
12 Ay ve Üzeri Bebekler İçin Ek Gıda Önerileri
12 ay ve üzeri bebekler için ek gıda seçenekleri daha da
genişler. Bu dönemde bebeğiniz artık birçok farklı besini yiyebilir. Bebeğinize
sunabileceğiniz bazı besinler şunlardır:
- Meyveler
- Sebzeler
- Tahıllar
- Et ve Balık
- Yumurta
- Süt Ürünleri
- Atıştırmalıklar
Alerjik Reaksiyonlara Dikkat Edin:
- Bebeğinize yeni bir besin verdiğinizde, 3-5 gün
boyunca aynı besini verin ve bebeğinizde herhangi bir alerjik reaksiyon olup olmadığını
gözlemleyin.
- Alerjik reaksiyon belirtileri arasında kurdeşen,
kızarıklık, şişlik, kusma, ishal ve nefes darlığı yer alır.
- Bebeğinizde herhangi bir alerjik reaksiyon
belirtisi görürseniz doktora götürün.
Bebek Ek Gıda Listesi
Bebeğiniz için ek
gıdalara başlarken, farklı besin gruplarından çeşitli yiyecekler sunmak önemlidir. Bu besin
grupları şunlardır:
- Tahıllar: Arpa, pirinç, yulaf, bulgur gibi tam
tahıllar tercih edilmelidir.
- Sebzeler: Havuç, patates, kabak, brokoli,
ıspanak gibi sebzeler buharlama, haşlama veya fırınlama yöntemiyle pişirilebilir.
- Meyveler: Elma, armut, muz, avokado gibi
meyveler püre haline getirilebilir veya dilimlenerek sunulabilir.
- Et, Tavuk ve
Balık: Tavuk, hindi, balık gibi yağsız protein kaynakları püre haline
getirilebilir veya küçük parçalara ayrılarak sunulabilir.
- Baklagiller: Mercimek, nohut, fasulye gibi
baklagiller çorba veya püre haline getirilebilir.
- Yumurta: Sarısı püre haline getirilerek veya
haşlanarak sunulabilir.
- Yoğurt: Sade ve şekersiz yoğurt tercih
edilmelidir.